MILONGA ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗ

Milonga και μουσική

Ο όρος milonga εκτός απο μουσικό ρυθμικό σχήμα σημαίνει και την εκδήλωση όπου χορεύεται αργεντίνικο tango.
Είναι πολύ σημαντικό σε μια milonga να τηρηθούν ορισμένοι κανόνες σχετικοί με τη μουσική που θα ακουστεί. Τα μουσικά κομμάτια που θα επιλεχθούν κατανέμονται σε tandas. Tanda είναι μια σειρά απο τρία έως και πέντε κομμάτια συνήθως της ίδιας ορχήστρας και σίγουρα του ίδιου ύφους και ρυθμού. Το πρώτο κομμάτι στη tanda είναι αυτό που θα κάνει πολλούς να σηκωθούν στη πίστα. Ακολουθουν 1-3 κομμάτια ιδιου ύφους αλλα λιγότερο γνωστά. Το τελευταίο πρέπει να είναι ένα επίσης δυνατό κομμάτι για να αφήσει στο ζευγάρι μια ευχάριστη αίσθηση.Ανάμεσα στις tandas μπένει μια cortina, δηλαδή ένα μουσικό κομμάτι διάρκειας 20 - 30 δευτερολέπτων που συνήθως δεν χορεύται. Η cortina υποδηλώνει το τέλος μιάς tanda και την αρχή μιάς άλλης διαφορετικού ύφους , ενώ ταυτόχρονα δείνει το χρόνο στα ζευγάρια αν θέλουν να αλλάξουν partner. Συνήθως μετά από δύο tandas με tango ακολουθεί μια tanda με tango-vals ή μια tanda με milongas. Επίσης παρεμβάλονται και tandas μέ Neo Tango ανάλογα με τις προτιμήσεις των χορευτών...
Μιά milonga τελειώνει όταν ακουστεί η cumbarsita

ΜΙΑ ΑΠΛΗ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΧΟΡΟΥ

Μια απλή θεωρητική προσέγγιση του χορού

Το tango πρέπει να παραδεχθούμε οτι είναι μια "γλώσσα" με την οποία επικοινωνεί το ζευγάρι. Όπως όλες οι γλώσσες έχει τα "γράμματα" με τα οποία μπορεί ο καθένας να φτιάξει λέξεις, φράσεις, παραγράφους και πάει λέγοντας.
Ας δούμε τι μπορεί να χαρακτηρισθεί βασικό στο tango.
Πρώτα από όλα είναι η αγκαλιά (abrazo). Ανοιχτή ή κλειστή, σε σχήμα V η απέναντυ. Στην ερώτηση τι είναι το tango κάποιος απάντησε ... το tango είναι μιά αγκαλιά.
-Tο περπάτημα (caminar). Δεν θα προσπαθίσω να το προσδιορίσω με επίθετα γιατί δεν θα τα καταφέρω. Όμως είναι σίγουρα ιδιαίτερο, ξεχωριστό και κομψό.
-Το σταύρωμα (crusada) όπου τα πόδια σταυρώνουν και ακολουθεί συνήθως αλλαγή βάρους.
-Τα ochos adelante και ochos atras (οκτάρια μπροστά και πίσω) όπου με τη κίνησή μας διαγράφουμε οκτάρια προς τα εμπρός η προς τα πίσω.
-Kαι τέλος ο γύρος (giro) (προφέρεται όπως το hero) όπου το ζευγάρι ή ένας από τους δύο περιστρέφεται γύρω απο ένα σταθερό σημείο.
Πιστεύω με αυτά τα λίγα μπορεί το ζευγάρι να επικοινωνήσει με συλλαβές, λέξεις ή ακόμα και μικρές προτάσεις ακολουθόντας το ρυθμό της μουσικής.
Σίγουρα έχουμε ακούσει για το βασικό βήμα του tango. Απλά δεν το αναφέρω γιατί πιστεύω οτι δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη σειρά βημάτων που πρέπει να τυποποιηθεί.
Ύστερα απο ένα βήμα υπάρχουν αρκετές επιλογές ανάλογα και με τη μουσικότητα του κοματιού που χορεύουμε τις οποίες πρέπει σιγά σιγά να τις εξερευνούμε.
'Ενα σημαντικό θέμα που πρέπει να απασχολήσει γρήγορα κυρίως τον καβαλιέρο είναι τα δύο συστήματα με τα οποία περπατάει το ζευγάρι. Το κανονικό (normal system) και το σταυρωτό (cross system). Στο κανονικό σύστημα το ζευγάρι μετακινήται χρησιμοποιόντας αντίθετο πόδι (π.χ. αριστερό ο άντρας δεξί η γυναίκα) ενώ στο σταυρωτό χρησιμοποιούν το ιδιο πόδι. Ο άντρας πρέπει να ξέρει, κάθε στγμή, με ποιό σύστημα χορεύει το ζευγάρι.
Επίσης βασικό είναι οτι οποιαδήποτε πρόσκληση του άντρα, γίνεται με τον κορμό και όχι με τα χέρια καθώς και οτι πρέπει να κατανοήσουν και οι δύο την ένοια του άξονα που έχει ο καθένας κάθε στιγμή.
Η διατύπωση "ο άντρας οδηγεί και η γυναίκα ακολουθεί" δεν εκφράζει ακριβώς το τρόπο επικοινωνίας στο tango. Δόκιμο θα ήταν το εξής " ο άντρας κάνει μια πρόταση-πρόσκληση και η γυναίκα την αποδέχεται και την πραγματοποιεί με το δικό της τρόπο".

Είναι ουσιαστκά μια αλληλεπιδραση ανάμεσα στο ζευγάρι - ακόμα και ανάμεσα σε όλα τα ζευγάρια στη γραμμή χορού- αλληλεπίδραση που εμπνέεται απο τη μουσική.

ΜΙΑ ΕΚΔΟΧΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ARGENTINE TANGO

H ιστορία του Τάνγκo

Οι ρίζες του ταγκό μας πηγαίνουν πίσω στο 1880, που γεννήθηκε στα χαμαιτυπεία και τα μπορντέλα του Μπουένος Άιρες, εκεί όπου νεαρές καλλονές της Αργεντινής χόρευαν στους θαμώνες αυτό τον αισθησιακό, γεμάτο πρόκληση και υπόσχεση, λαϊκό χορό. Πολύ σύντομα, ο λαϊκός αυτός χορός θα αγκαλιάσει όλη την Αργεντινή και με τους ήχους που ξεπηδούν από το μπαντονεόν (όργανο συγγενικό με το ακορντεόν) αλλά και το “διεφθαρμένο” (όπως είχε χαρακτηριστεί) ρυθμό του θα “εισβάλλει” στα αργεντίνικα σαλόνια κερδίζοντας την αποδοχή των διανοούμενων.

Η δεκαετία του ΄20 φέρνει το ταγκό στο Παρίσι και από εκεί σε όλη την Ευρώπη του μεσοπολέμου, την οποία και κατακτά με πρεσβευτή του τον Κάρλος Γαρδέλ. Η υποβλητική του φωνή θα αποτελέσει και το “διαβατήριο” του ταγκό στα πέρατα της γης, εκεί όπου οι τελευταίες προπολεμικές και οι πρώτες μεταπολεμικές γενιές θα το χορέψουν με την ψυχή τους. Άξιοι συνεχιστές του Κάρλος Γαρδέλ θα ακολουθήσουν. Ο Άστορ Πιατσόλα (συνθέτης και βιρτουόζος του μπαντονεόν), ο Λεοπόλτο Φεντερίκο, ο Εμίλιο Μπαλσάτζε είναι μόνο μερικοί από εκείνους. Μέσα στα χρόνια ο αργεντίνικος αυτός χορός πέρασε πολλές φάσεις και πολλές παραλλαγές. Τίποτα όμως δεν μπόρεσε να κρύψει το γνήσιο πάθος και τη μαγεία που μέχρι σήμερα τον χαρακτηρίζουν!


Ύστερα από μια περίοδο ύφεσης (περίπου 1920-1935) οπότε κυριάρχησε το ταγκό ως τραγούδι, ακολούθησε η χρυσή εποχή (περίπου 1935-1955) οπότε μεγάλες ορχήστρες έπαιζαν ταγκό κατάλληλα για χορό. Ακολούθησε άλλη μια περίοδος ύφεσης (περίπου 1955-1983) εξ αιτίας ενός συνδυασμού παραγόντων (συχνά αναφέρονται το βαρύ πολιτικό κλίμα στην Αργεντινή και η εμφάνιση του ροκ-εντ-ρολ).

Από το 1983, μετά την πτώση της δικτατορίας στην Αργεντινή, η θεατρική μουσικοχορευτική παράσταση Tango Argentino, στη οποία συμμετείχαν μερικοί από τους καλύτερους μουσικούς (Sexteto Mayor) και χορευτές (Juan Carlos Copes και άλλοι), ταξίδεψε σε Ευρώπη και Βόρεια Αμερική και σημάδεψε και εν μέρει προκάλεσε την αναγέννηση το ενδιαφέροντος για το ταγκό, τόσο στην Αργεντινή όσο και σε όλον σχεδόν τον κόσμο. Το ενδιαφέρον για το ταγκό συνεχίζεται αμείωτο μέχρι σήμερα

ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΤΟ TANGO ΜΕ ΜΟΥΣΙΚΗ

Στο tango εμπλέκονται τρεις: ένα ζευγάρι που χορεύει και η μουσική. Να κάνουμε μια παρένθεση εδώ... Η κίνηση που σχετίζεται με το ρυθμό, με τη μουσική, ονομάζεται χορός. Αυτή, πιστεύω, είναι μια κρίσιμη λεπτομέρεια, καθοριστική στο τι είναι χορός, τι είναι γυμναστική και τι είναι απλά κίνηση. Το ζητούμενο είναι η κίνηση να προκαλείται από τη μουσική, έτσι, ώστε, για τον εξωτερικό παρατηρητή, να πηγάζει η μουσική μέσα από το σώμα του χορευτή. Ο,τιδήποτε άλλο περιέχει κίνηση, ακόμα και άρτιο τεχνικά να είναι, μπορεί να πάρει διάφορα ονόματα, αλλά δεν είναι χορός.

Ο αυτοσχεδιασμός είναι το κύριο γνώρισμα του tango. Μόνο που το παιχνίδι αυτό της απόδοσης της μουσικής με βήματα δεν έχει να κάνει με έναν που χορεύει μόνος του, όπως το δικό μας ζεϊμπέκικο. Στο tango εμπλέκονται δύο. Είναι ένας μη λεκτικός διάλογος. Είναι η επιτομή του αυτοσχεδιασμού. Γιατί, εκτός από το σώμα σου, πρέπει να αφουγκραστείς, να προβλέψεις, να καθοδηγήσεις ή να ακολουθήσεις και το σώμα του άλλου. Και πάντα πάνω στη μουσική. Στο tango είμαστε απαλλαγμένοι από φόρμες και παπαγαλία βημάτων που θα μας εγκλώβιζαν σε ένα πεπερασμένο αριθμό δυνατοτήτων, όπως γίνεται με τους περισσότερους χορούς σήμερα που έχουν κάνει το σύγχρονο άνθρωπο να θεωρεί τον χορό μια μηχανική διαδικασία.

Όμως, ας δούμε τι συμβαίνει όταν δυο άνθρωποι χορεύουν tango. Και οι δυο μπορεί να αγνοούν τις προθέσεις και τις δεξιότητες του άλλου. Αυτό κάνει την διαδικασία ιδιαίτερα πολύπλοκη, αλλά ταυτόχρονα πολύ διασκεδαστική. Το tango στηρίζεται στην ευγένεια και στο σεβασμό της στάσης και της θέσης του άλλου. Για να προκαλέσει ένα βήμα ο καβαλιέρος πρέπει να είναι απολύτως βέβαιος για την κατάσταση της ντάμας. Και η γυναίκα από την μεριά της πρέπει να είναι χαλαρή αλλά σε εγρήγορση ώστε να αντιληφθεί αυτό που θα της πει το σώμα του καβαλιέρου. Αυτό κάνει αυτομάτως και τους δυο να είναι κύριοι του εαυτού τους, αλλά, ταυτόχρονα, διαλλακτικούς και έτοιμους.

Σταθερότητα και ευελιξία. Η ισορροπία, τόσο η σωματική όσο και αυτή στα πλαίσια της αλληλοκατανόησης, έχει τον πρώτο λόγο. Και, ταυτόχρονα, πρέπει να εφαρμόζουν και οι δυο τους μέσα σε αυτό το πλαίσιο μια αξιοσημείωτη τεχνική δεξιότητα. Κι όλα αυτά να γίνονται σαν ερμηνεία της μουσικής. Το πιο σημαντικό κομμάτι του τάνγκο, όμως, είναι εκείνο που εμπλέκει και άλλους μέσα. Σαν ένας καθαρά κοινωνικός χορός δίνει το βάρος στην κίνηση και στην αντίδραση, όχι μόνο του ζευγαριού, αλλά και στον τρόπο που αλληλεπιδρά με τους υπόλοιπους που χορεύουν στην ίδια πίστα.

Παρατηρώντας κάποιον να χορεύει tango μπορείτε να καταλάβετε πράγματα για τον χαρακτήρα του. Στην Αργεντινή λένε πως "ό,τι χορεύεις, είσαι". Φυσικά τα περισσότερα τα καταλαβαίνεις για τον άλλο, αν χορέψεις μαζί του.

Ένα ελάχιστα εκπαιδευμένο μάτι μπορεί να διακρίνει σε μια γεμάτη πίστα χορού χαρακτήρες και ιδιοσυγκρασίες. Είναι όλοι εκεί. Και μοιράζονται το ίδιο πράγμα. Το να χορεύεις tango είναι μια ψυχαναλυτική εμπειρία.. Εμπεριέχει την έκθεση στον κόσμο και αυτό είναι που το κάνει τόσο σημαντικό για την αυτοπεποίθηση και την σιγουριά. Το να σηκωθείς και να ζητήσεις ή να σε ζητήσουν σε ένα χορό είναι για κάποιον που πρωτοπάει σε μια μιλόνγκα μια κίνηση θάρρους που απαιτεί να ξεπεράσει τον εαυτό του. Να κατευθύνει τα βήματα του/της με σιγουριά, να ακούσει τη μουσική, να χαλαρώσει μέσα στην εγρήγορσή του, να σεβαστεί τους γύρω του και να συνταιριάξει τον χορό του στο χώρο, στην ενέργεια και στις εκάστοτε δυνατότητες.

ΟΡΟΛΟΓΙΑ TANGO

Ορολογία

Abrazo:(αμπράζο) Η αγκαλιά

Adornο: (αντόρνο) Στολίδι. Το χρησιμοποιεί η ντάμα για να κάνει πιο όμορφη τη κίνησή της

Apilado: (απιλάδο) Η κλειστή αγκαλιά στο tango milonguero όπου μια μικρή κλήση του κορμού προς τα εμπρός, εξασφαλίζει ικανποιητική απόσταση στα πόδια του ζευγαριού.

Arrastre: (αράστρε)Συνώνυμο με τη λέξη barida (μπαρίδα). Το σύρσιμο του ποδιού (του ενός από τον άλλον) με απόλυτη επαφή κατα τη διάρκεια ενός βήματος, απο ένα σημείο σε ένα άλλο.

Balanceo: (μπαλανσέο) Βήμα ελέγχου του καβαλιέρου με ταυτόχρονο χαμήλωμα του κέντρου βάρους του ζευγαριού, με σκοπό να αποφευχθούν πιθανές συγκρούσεις, με πιθανή αλλαγή κατευθυνσης σε μικρό χώρο. Επισης είναι και η αργή μετατόπιση του βαρους απο το ένα πόδι στο άλλο για λόγους μουσικότητας ή και για να επαναπροσδιορισθεί ο ρυθμός που θα χορέψει το ζευγάρι.

Boleo: (βολέο) Κίνηση της ντάμας (σπανια και του καβαλιέρου). Μπροστά ή πίσω σήκωμα του ποδιού με ταυτόχρονο πίβοτ στον άξονα, που τις περισσότερες φορές δίνεται απο τον καβαλιέρο. Μπορεί να γίνει και με πρωτοβουλία της ντάμας σαν στολίδι. Τις περισσότερες φορές εξασφαλιζει αλλαγη κατεύθυνσης. Σε πίστες με πολύ κόσμο πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή. Υπάρχει και η επιλογή, το πόδι να μην σηκωθεί από το έδαφος.

Cabeceo: (καμπεσέο) Παραδοσιακή τεχνική επιλογής παρτενέρ. (βλ. προηγούμενο άρθρο)

Cadencia: (καντένσια) βλ. Balanceo

Caminada: (καμινάδα) Το περπάτημα ή και το βήμα στο tango.

Carpa: (κάρπα) Φιγούρα όπου ο καβαλιέρος έχει τη ντάμα με το βάρος στο ένα πόδι (π.χ calesita) και με μικρά βήματα προς τα πίσω απομακρίνεται, μεγαλωνοντας όμως τη κλίση του κορμού και των δύο προς τα εμπρός.

Castigada: (καστιγάδα) Το σήκωμα του ποδιού της ντάμας ενώ εφάπτεται με την εξωτερική πλευρά του ποδιού της στο οποίο έχει το βάρος. Μπορεί να γίνει σαν στολίδι μετά απο parada (σταμάτημα) ή πριν απο ένα ocho (οκτάρι).

Cierre: (σιέρε) Η ακολουθία τρίων βημάτων (6-7-8) στο βασικό βηματισμό του tango, που καταλήγει με το βάρος και στα δύο πόδια.

Enganche: (ενγκάντζε) Ανήκει στα adornos (στολίδια). Η ντάμα "γαντζώνει" το πόδι της στην εξωτερική πλευρά του ποδιού του καβαλιέρου.

Parada: (παράδα)Σταμάτημα. Ο καβαλιέρος σταματά τη ντάμα συνήθως οταν αυτή κάνει πίσω βήμα ή πίσω ocho. Tαυτόχρονα μπορεί να αγγιξει με το πόδι του το πόδι της ντάμας σαν πρόσθετο σινιάλο, ή μπορεί να πιβοτάρει και να βρεθεί σε μια θέση συμμετρική με τη ντάμα.

Pasada: (πασάδα)Το πέρασμα της ντάμας πάνω από το προτεταμένο πόδι του καβαλιέρου ύστερα απο ένα σταμάτημα (parada). Αυτή είναι μια καλή ευκαιρία για τη ντάμα να προσθέσει στολίδια (adornos) που της αρέσουν. Ο καβαλιέρος καλό είναι να της δώσει το χρόνο που χρειάζεται για να ολοκληρώσει τις επιπλέον κινήσεις της.

Pivot: (πίβοτ) Στροφή στο ένα πόδι ολόκληρου του σώματος και των όμων

Planeo: (πλανέο)

Rulo: (ρούλο) Συνώνυμο του lapiz. Με το πόδι που δεν έχει βάρος και κατά τη διάρκεια μιας παύσης της κίνησης, σχηματίζουμε κύκλο δίπλα στο άλλα μας πόδι. Ανήκει στα στολίδια της ντάμας αλλά συχνά και του καβαλιέρου.

Sacada: (σακάδα) Βήμα με το οποίο ο ένας μεταφέρεται στην θέση που είχε ο άλλος αμέσως πριν. Γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε το πόδι στο οποίο μεταφέρει το βάρος ο ένας, εκτοπίζει το ελεύθερο πόδι του άλλου.

Traspie: (τρασπιέ) Σε δύο μέτρα της μουσικής εκτελούμε τρία βήματα. Ένα βήμα στο πρώτο μέτρο, ένα στο μισό και αμέσως ένα βήμα στο δεύτερο. Συνήθως το βήμα στο μισό μέτρο είναι σταύρωμα πίσω.

Volcada: (βολκάδα) Όταν το ζευγάρι χορεύει εκτός άξονα, σε σχήμα Λ. Αυξάνεται η κλίση του κορμού και των δύο προς τα εμπρός και κατά συνέπεια απομακρύνονται τα πόδια του ενός από του άλλου.

Zarandeo: (ζαραντέο) Είναι το πιβοτάρισμα της ντάμας στο ένα πόδι μπρός και πίσω σύμφωνα με τον ρυθμό της μουσικής. 

ΧΟΡΕΥΟΝΤΑΣ TANGO

ΧΟΡΕΥΟΝΤΑΣ TANGO

ΑΘΗΝΑ 21 ΔΕΚ. 2011 SOLANGE ACOSTA ΚΑΙ MAX VAN DE VOORDE ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΙ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΕΣ TANGO 2011

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ FESTIVAL TANGO 3-4 ΜΑΡΤΙΟΥ 2012 ΣΤΟ GRANDE BRETAGNE HOTEL

ΕΝΑΣ ΚΑΛΟΣ TANGUEROS ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΧΟΡΕΨΕΙ ΚΑΙ ΣΕ ΤΡΑΠΕΖΙ 1Χ1/2 ΜΕΤΡΑ ΔΕΙΤΕ ΤΟ VIDEO